Opis
Biomechanika jeźdźca zaczyna się od objaśnienia pojęcia powięzi – „Calineczki tkanek ciała”. Do niedawna ignorowana
przez świat nauki, powięź postrzegano jedynie jako materiał opakowujący ciało. Jednakże w wyniku badań okazało się, że
powieź łączy mięśnie, tworząc z nich łańcuchy funkcjonalne.
Badania dowiodły także, że system powięzi konia bardzo przypomina nasz, ludzki: występują tam także „linie pociągnięć”
wpływające na posturę, możliwość i charakter wykonywanych ruchów oraz stabilizację ciała. Problemy dobrego dosiadu i jeździectwa ulegają powiększeniu w sytuacji, gdy występują nierównowagi pomiędzy „odciągami” powięziowymi jeźdźca i/lub konia. Wiemy, że nierównowagi u któregokolwiek z partnerów mogą doprowadzić do utraty równowagi u drugiego z nich. Równowaga natomiast jednego pomaga odzyskać ją drugiemu.
Jeźdźcy utalentowani wykorzystują swoje dobrze zrównoważone odciągi do ustabilizowania siebie i przywrócenia równowagi koniowi. Ponadto więcej „czują”, gdyż powięź zawiera dużo więcej organów czuciowych niż mięśnie. Organy
te rejestrują siły ciągnące w danym obszarze ciała. W ten sposób napięta sieć powięzi staje się niewyczerpanym źródłem siły i czucia. Dla większości z nas ten stan jest z początku nieosiągalny, gdyż mamy zbyt słabo napiętą sieć powięzi. Nieważne, jak bardzo chcielibyśmy stać się bardziej spokojnymi i skutecznymi jeźdźcami, wciąż tylko podskakujemy w siodle w rytm ruchu konia.
Ta książka zawiera materiał, pozwalający nauczyć się sposobów dotarcia do własnej sieci powięzi i odzyskania jej równowagi, a także stabilizacji. Może to w znaczący sposób zwiększyć poziom naszych umiejętności i czucia.
Biomechanika jeźdźca zaczyna od „obudowy zewnętrznej” ciała. Niezależnie od tego, czy pochylamy się, odchylamy, zaokrąglamy plecy czy je przeprostowujemy – nasze nawyki odzwierciedlają nierównowagi powięzi (podobnie jak utrudniona jazda po kole w jednym kierunku). Ćwiczenia praktyczne i liczne ilustracje pokazują, w jaki sposób zrównoważyć przód i tył ciała oraz jego prawą i lewą stronę. Wykonując te ćwiczenia nabywamy umiejętności, pozwalające od razu zająć się podobnymi nierównowagami w ciele konia. Dalej Mary wyjaśnia, w jaki sposób skuteczne przenoszenie sił w sieci powięzi umożliwia jeźdźcom wypchnięcie rąk do przodu, hamując w nich pokusę ciągnięcia za wodze. Kolejne rozdziały pokazują jak, przy pomocy owijających ciało taśm powięziowych, zająć się skręceniami ciał konia i jeźdźca. Wreszcie, przyglądając się centrum obu partnerów, możemy zobaczyć, jak głębokie może być ich wzajemne połączenie.
Przedmowa
Zakochałem się w mojej przyszłej żonie, gdy patrzyłem jak cwałuje na swym koniu Dakocie po plaży w Maine, gdzie mieszkam. Stanowili jedność, dostrzegłem w tym magię. Choć rozwijałem już w tym czasie teorię taśm powięzi, nie patrzyłem na nich przez pryzmat biomechaniki. To była czysta miłość: pomiędzy nią i jej koniem, i wkrótce – pomiędzy mną i moją żoną. Wydawało mi się, że podczas jazdy robi wszystko intuicyjnie, a jako osobie niejeżdżącej trudno mi było wyobrazić sobie, jak można rozłożyć jej umiejętności przy pomocy analizy naukowej.
Mary Wanless poznałem, gdy prowadziła szkolenie jeździeckie na ujeżdżalni w Anglii nieopodal miejsca, w którym ja prowadziłem swoje szkolenie. To właśnie tam, choć wiele lat później, zdałem sobie sprawę z tego, jak bardzo się myliłem. Oczywiście czystą miłością była część tego, co obserwowałem pomiędzy moją żoną i Dakotą i nie podejmuję się znaleźć lepszych słów do opisu ich relacji. Ale oto widzę Mary, bez wątpienia mistrzynię w swej dziedzinie, która rozbiera „jedność z koniem” na elementy składowe i posługuje się w tym celu moimi „mapami”. To dopiero objawienie!
Miłość pozostaje tajemnicą dla poetów i mistyków, lecz książka którą trzymasz w rękach wyjaśnia tajemnicę stawania się z koniem jednością. Wiele lat doświadczeń i obserwacji Mary w pracy z jeźdźcami na każdym poziomie zaawansowania – od początkujących do uczestników olimpiad – zostało zebranych w tę piękną, praktyczną i całościowo ujmującą temat książkę, skierowaną do jeźdźców chcących doświadczyć tego połączenia, tej miłości pomiędzy człowiekiem i zwierzęciem.
Sposób poruszania się zwierząt – a ludzie są zwierzętami – nie stanowi takiej tajemnicy jak miłość, lecz współczesne wyjaśnienia dostarczane przez naukę – że poszczególne mięśnie pracują dzięki ścięgnom, poruszając stawami, których zakres ruchomości ogranicza kształt kości i właściwości więzadeł – w oczywisty sposób nie wyczerpują tematu. Rzeczywista dynamika ruchu podczas jazdy konnej, podobnie jak podczas wykonywania każdego innego złożonego ruchu, wymaga nowoczesnego podejścia wykraczającego poza pojęcia dźwigni i wektorów zasad dynamiki Newtona. Stworzyłem mapę taśm anatomicznych i meridianów mięśniowo-powięziowych, by tajemnicę połączenia równowagi i płynności ruchu ciała przybliżyć analizie naukowej, uzupełniając ją o bardziej relatywistyczne rozumienie pochodzenia ruchu i jego przekształcania.
Takie rozumienie wymaga poświęcenia nieco uwagi rzadko wspominanej tkance łącznej, będącej jednym z budulców ciała – powięzi. Dopiero widząc, w jaki sposób mięśnie pracują jako organy połączone siatką powięzi, możemy na nowo zrozumieć, jak płynnie współpracują mięśniowi agoniści, antagoniści i synergiści, by wytworzyć (lub nie – jak w moim przypadku, kiedy próbowałem nauczyć się jazdy konnej) skoordynowany ruch niezbędny, by kierować koniem.
W połączeniu z pracami duńskich lekarzy weterynarii Vibeke Sødring Elbrønd i Rikke Schultz, przywoływanych w niniejszej książce, które rozciągnęły teorię połączeń mięśniowo-powięziowych na anatomię konia, Mary w ciekawy sposób połączyła anatomię jeźdźca z anatomią konia. Stworzyła w ten sposób teorię przypisującą wiele rzekomych „błędów” koni błędom biomechaniki jeźdźca. W niniejszej książce szczegółowo opisuje sposoby, które umożliwią jeźdźcowi osiągnięcie jedności z koniem oraz poprawę błędów w ruchu jednego i drugiego.
Czerpię osobistą satysfakcję, widząc w jak wspaniały, praktyczny i precyzyjny sposób teoria taśm anatomicznych została wprowadzona w obszary, w które nawet nie marzyłem się zapuszczać. To także zawodowa przyjemność, gdy wiele lat sumiennej i wymagającej dokładności pracy Mary przybiera formę niniejszej książki, dzięki czemu wiele osób może doświadczyć „jedności”, leżącej u podstaw sztuki, nauki i umiejętności dobrej jazdy konnej.
Thomas Myers
autor Taśm anatomicznych
Clarks Cove, Maine
Spis treści
1. Sieć powięzi i czucie
1. Powięź
Wprowadzenie do ciała zbudowanego z powięzi
Płachty, pasy, taśmy i torebki
Powięź konia i jeźdźca
Integralność napięcia (tensegracja) – równoważenie pchania i ciągnięcia
Sprężystość i nawodnienie
Zaryglowanie w skróceniu i w wydłużeniu
Dwa spojrzenia na trening
Typy powięzi
Przenoszenie sił w strukturach mięśniowo-powięziowych
2. Czucie
Uczenie się i czucie
Świadoma kompetencja
Co się dzieje w ciele-umyśle, gdy rozwijamy czucie?
Połączenie powięziowe
2. Przód, tył i boki – opakowanie zewnętrzne
3. Przednie i tylne taśmy jeźdźca
Stabilizacja czy rozluźnienie?
Równowaga przód-tył
Taśma powierzchniowa tylna (TPT)
Taśma powierzchniowa przednia (TPP)
Taśmy powierzchniowe boczna i tylna oraz kręgosłup w pozycji neutralnej
Jak zrównoważyć TPT i TPP: w poszukiwaniu kręgosłupa w pozycji neutralnej
Oddychanie i osadzanie się – wprowadzenie do istoty centrum (rdzenia)
W jaki sposób różni jeźdźcy mogą odnaleźć kręgosłup w pozycji neutralnej
Jeźdźcy z plecami przeprostowanymi
Jeźdźcy z plecami zaokrąglonymi
Kontrola i wzmacnianie kręgosłupa w pozycji neutralnej
TPT i TPP w udach i łydkach
Wydłużamy TPP i skracamy TPT
Wydłużamy TPT i skracamy TPP
Palce i ścięgna
4. TPP i TPT konia i ich implikacje jeździeckie
Przeprost u konia i jeźdźca
Mechanizm kłusa anglezowanego – trening balistyczny konia i jeźdźca
Dorównanie siłom wypychającym podczas kłusa anglezowanego
5. Taśmy boczne jeźdźca i konia – system stabilizacji pośredniej i zewnętrznej
Taśmy boczne jeźdźca
Taśmy boczne konia
Klatka piersiowa i tylne kończyny
Giętkie części ciała
Interakcje pomiędzy jeźdźcem i koniem
Zgięcia boczne i balony na ogrzane powietrze
Czyj to problem?
Poznajmy swego wroga!
„Wąskość” w udach i kościach kulszowych
Przezwyciężanie odruchów pierwotnych
Ćwiczenie z „deskami”, wspomagające system stabilizacji pośredniej
Rozwiązywanie problemu wygięcia C przy pomocy systemu stabilizacji zewnętrznej
Wpływanie na konia, który wypada na kole
Gdy koń wpada lub chce iść prosto
Taśmy boczne w nogach
Przydatne ćwiczenie z ziemi
Podwójne linie ciągłe w zarysie
3. Taśmy funkcjonalne i taśmy kończyn przednich – wypychanie rąk do przodu
6. Taśmy funkcjonalne (TF)
Praca z taśmami funkcjonalnymi
Ćwiczenia poprawiające z ziemi
Wyczucie czasu taśm funkcjonalnych
Wyśrodkowanie skrzyżowań
Taśmy funkcjonalne w nogach
Taśmy funkcjonalne konia
Kilka eksperymentów myślowych z taśmami funkcjonalnymi konia
7. Taśmy kończyn górnych (piersiowych)
Taśmy kończyn przednich człowieka
Złe zachowanie ramion i dłoni
Porządkowanie nadgarstków i łokci
Dorównanie siłom, pchanie rękami
Bierny opór
Krótkie wodze i mankiety
Skala kontaktu
Skracanie wodzy
Gdy koń powoduje, że wodze zwisają
Gdy koń chce wydłużyć szyję
Gdy koń ciągnie
Wizualizowanie wodzy jako prętów
Taśmy kończyn przednich u konia
Lateralizacja
Pozycja podczas pasienia się i jej wpływ na asymetrię
Minimalizowanie asymetrii
4. Skręty, zakręty i o co naprawdę chodzi z mięśniami głębokimi (centrum)
8. Taśmy spiralne
Wprowadzenie do taśm spiralnych
Ściskamy tubkę pasty do zębów
Zgięcia i przesunięcia boczne
Skrzyżowanie górne – ułatwienia dla niesienia głowy
Skrzyżowanie na brzuchu
Cięższa kość kulszowa
Problem 2.0
Taśmy spiralne w nogach
Skrzyżowanie krzyżowo-biodrowe
Taśmy spiralne konia
I wreszcie…
Po spirali dookoła, czy nie?
Pręty zbrojeniowe
Ustępowanie od łydki i łopatką do wewnątrz
9. Taśma głęboka przednia
Wprowadzenie do taśma głębokiej przedniej jeźdźca
Taśma głęboka przednia od palców do przepony
Podwinięte palce i trzęsące się łydki
Uda
Równowaga pomiędzy wewnętrzną i zewnętrzną stroną uda
Trzy cząstki pomarańczy w udzie
Pachwiny
Dno miednicy
Mięśnie lędźwiowe – mięśnie głębokie tułowia
Funkcjonujące i upośledzone mięśnie lędźwiowe
Dwie drogi mięśni „lokalnych”
Mięsień czworoboczny lędźwi
Nierozwiązywalne problemy środkowej części pleców i bioder
Przepona jako dwa kwadraty
TGP nad przeponą
Łączniki i rozpórki
Wachlarz mięśni
TGP konia
Centrum do centrum
Połączenie z mięśniami lędźwiowymi konia
Pierścień mięśni i mięsień długi szyi
Bieżnia mechaniczna
Zakończenie. Jeździectwo jako projekt długoterminowy
Słownik – taśmy